Effectieve inzet van ICT begint niet met techniek

Scholen maken steeds meer gebruik van digitale middelen. Hoewel er goede voorbeelden van innovaties zijn, blijft de gehoopte onderwijsvernieuwing toch vaak uit. Met alle extra mogelijkheden die ICT biedt is dat opmerkelijk. Wat is de oorzaak? Maar veel belangrijker: wat is de oplossing?

Boeken achter glas

Bij scholen die vroegtijdig hebben geïnvesteerd in leerlingdevices is de ervaring dat ze meestal worden gebruikt met door uitgevers uitgebrachte lesmethoden. In veel gevallen behelst dat dan niet veel meer dan ‘boeken achter glas’ of op papier aanvullend materiaal. Nog maar weinig methoden maken echt goed gebruik van de nieuwe digitale mogelijkheden.

Door de grote afhankelijkheid van lesmethoden vinden onderwijsvernieuwingen maar beperkt plaats. Voor innovatie zijn ze immers vrijwel volledig afhankelijk van methodemakers. Terwijl de roep om vernieuwing vanuit de scholen steeds luider wordt, lukt het binnen de schoolmuren toch vaak niet om wezenlijk te vernieuwen. Effectieve en lesverrijkende inzet van ICT is nog vaker uitzondering dan de regel.

Lees ook “De zin en onzin van ICT uitbesteding in het Voortgezet Onderwijs”

ICT als motor bij onderwijsvernieuwing

Ondanks de motivatie krijgen scholen vernieuwingsinitiatieven niet goed van de grond. Na een vaak initiële opleving verdwijnt het gebruik van de persoonlijke leerlingdevices vaak naar de marge.  Met als risico dat zelfs voorname kartrekkers hun enthousiasme verliezen. Ook ouders trekken aan de bel, omdat ze vaak een substantiële bijdrage aan de investeringen leveren. Dit terwijl ICT juist de motor achter de onderwijsvernieuwing kan zijn. Goed digitaal lesmateriaal ICT biedt simpelweg veel meer mogelijkheden dan boeken en papier.

Vertrekken vanuit het eindpunt

Traditionele en moderne leermiddelen hebben een belangrijke overeenkomst: ze moeten er voor zorgen dat de leerlingen aan het einde van hun schoolcarrière kennen en kunnen wat in de -door SLO beschreven- eindtermen vastligt. Toch nemen weinig docenten echt goed kennis van kerndoelen en eindtermen. Ze vertrouwen volledig op dat ze door de methoden van de uitgevers worden afgedekt. Dat is ook zo, maar deze ‘black-box’ benadering bemoeilijkt wel de innovatie. Hoe kan je immers de mogelijkheden om resultaten effectiever te behalen vinden als je de individuele doelen niet kent?

Masterclass Curriculumanalyse

Veltwerk heeft een methode en hulpmiddelen ontwikkeld die scholen te helpen bij het analyseren en verbeteren van hun curricula. In de aanpak wordt eerst gekeken naar de feitelijke leerdoelen, om daarna de aansluiting van het gebruikte lesmateriaal vast te stellen. Daarna start het traject van veranderen en verbeteren. Door middelen in te zetten die tijd besparen, of die simpelweg een hoger effect hebben. In dit proces wordt al snel duidelijk waar ICT kan helpen. In de masterclass curriculumanalyse wordt deze aanpak behandeld en worden de hulpmiddelen geïntroduceerd. Hij is gericht op eenieder in de school die zich bezighoudt met onderwijsvernieuwing en curriculumverbetering. De optionele opvolgende cursus neemt betrokkenen aan de hand deze beweging binnen de school in gang te zetten.